Pomnik Historii to zabytek o szczególnym znaczeniu dla kultury naszego kraju. Rangę podkreśla fakt, że jest on ustanawiany przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej specjalnym rozporządzeniem na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Historyczny zespół architektoniczno-urbanistyczny w Lublinie został uznany za Pomnik Historii w 2007 roku. W skład wchodzą: Wzgórze Zamkowe z historyczną zabudową zamku, Stare Miasto w granicach dawnych murów miejskich, staropolski odcinek Krakowskiego Przedmieścia wraz z otaczającą zabudową, Plac Litewski, zespół dawnego klasztoru św. Brygidy wraz z kościołem pw. Wniebowzięcia NMP Zwycięskiej, zespół dawnego klasztoru i kościoła Bernardynów pw. Nawrócenia św. Pawła oraz zespół archikatedry i południowy blok zabudowy ul. Królewskiej.