Okazała Archikatedra Lubelska to obowiązkowy punkt zwiedzania Lublina. Jest to dawny kościół jezuicki, wybudowany w latach 1586-1604, według projektu włoskich architektów Jana Marii Bernardoniego i Józefa Bricciego, w stylu barokowym. Kościół wzorowany był na rzymskiej świątyni jezuickiej Il Gesu. W 1604 roku kościół został konsekrowany przez biskupa krakowskiego Bernarda Maciejowskiego i otrzymał wezwanie Św. Jana Chrzciciela i Św. Jana Ewangelisty. Wraz z kościołem, jezuici wybudowali kolegium, których budynki niegdyś otaczały dzisiejszy plac Katedralny. Po pożarze w 1752 roku, nastąpiła odbudowa świątyni. Wówczas powstały słynne polichromie iluzjonistyczne autorstwa mistrza Józefa Mayera.
W 1773 roku zapadła decyzja papieża Klemensa XIV o kasacie zakonu jezuitów. Przez krótki czas kościół wraz z kompleksem zabudowań pojezuickich przejął zakon trynitarzy. Następnie zaborcy austriaccy uczynili z kościoła skład zboża. W 1805 roku, utworzono diecezję lubelską, wtedy zapadła decyzja o remoncie kościoła z przeznaczeniem na katedrę. Głównym architektem przebudowy był Antonio Corazzi. W tym czasie został dobudowany klasycystyczny portyk o sześciu kolumnach. W ramach tych prac wybudowano też Wieżę Trynitarską. Katedra została w znacznym stopniu zniszczona w wyniku niemieckich nalotów we wrześniu 1939 roku.
Oprócz iluzjonistycznych polichromii, w świątyni warto zobaczyć barokowy ołtarz wykonany z drewna gruszy libańskiej, relikwie Św. Jana Pawła II oraz Krzyż Trybunalski w Kaplicy Najświętszego Sakramentu, który wisiał niegdyś w głównej sali Trybunału Koronnego. Wyjątkową czcią otoczony jest obraz z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej. 3 lipca 1949 roku wierni zauważyli na obliczu Maryi łzy. Przez kilka dni tysiące wiernych z całej Polski przybyło do świątyni na wieść o Cudzie Lubelskim.
W Archikatedrze koniecznie trzeba też zobaczyć niezwykłą Zakrystię Akustyczną, gdzie stojąc po przeciwnych rogach można porozmawiać ze sobą szeptam a kolumny namalowane na sklepieniu... potrafią się poruszać. W ramach jednego biletu zobaczymy również wyjątkowy skarbiec oraz krypty, gdzie pochowani są lubelscy biskupi. Wystawa „Kult – historia – legendy. Archikatedra Lubelska – spadkobierca zabytków i tradycji.” dostępna na chórze, prezentuje prawdziwe skarby, m.in. XVIII-wieczny unikatowy parasol procesyjny.
Archikatedrę można zwiedzać codziennie poza nabożeństwami.
Z wieżą sąsiaduje Wieża Trynitarska. Dawniej była to jedynie niewysoka furta prowadząca do gmachów kolegium jezuickiego. Nazwa wieży nawiązuje do nazwy zakonu trynitarzy, którzy na przełomie XVIII i XIX wieku byli w posiadaniu dawnych zabudowań jezuickich.
Wieżę zaprojektował włoski architekt Antonio Corazzi. Prace ukończono w 1827 i od tego czasu jej wygląd się nie zmienił. Podstawę wieży stanowi średniowieczny mur obronny. Neogotycka wieża ma wysokość około 60 metrów, posiada czworoboczny korpus i ośmioboczną nadbudowę zwieńczoną stożkowym dachem krytym blachą. Wieża posiada dwie tak samo opracowane elewacje od strony Starego Miasta i placu Katedralnego. Od wschodu i zachodu przylegają do niej budynki dawnych zabudowań jezuickich. Główna oś fasady ujęta jest w dwie lizeny biegnące na wysokości całego czworobocznego korpusu. Przesklepiony przejazd zwieńczony jest łukiem ostrym, ponad którym znajduje się trójkątnie łamany gzyms z dekoracją kostkową.
We wnętrzu mieści się Muzeum Archidiecezji Lubelskiej, gromadzące kolekcję rzeźby sakralnej, obrazów oraz wiele innych ciekawych eksponatów. Na wysokości 40 metrów znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę Lublina. Aby się tam dostać trzeba pokonać kilka poziomów i aż 207 schodów. Wejście znajduje się na placu Katedralnym. Uwaga, przy złej pogodzie (opady deszczu, śniegu, silny wiatr itp.) obiekt jest zamknięty.
